Ekonomik İşbirliği

T.C.  Saraybosna Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği’nin Temmuz 2015’de verdiği son bilgilere göre, Bosna Hersek-Türkiye ticaretinin 2000’li yılların başlarından bu yana yaklaşık 13 kat artmış bulunmakta. 2000 yılında 30 milyon ABD Dolar seviyesinde bulunan Bosna-Türkiye ticaret hacmi 2014 yılı itibariyle 493,8 milyon ABD Doları seviyesine yükselmiş durumda. Türkiye’nin 2000 yılında Bosna Hersek’e gerçekleştirdiği ihracat, Bosna Hersek’in toplam ithalatı içerisinde % 0,06 gibi küçük bir paya sahipken, bu oran 2014 yılında %3,5’a çıkmış.

Benzer durum Türkiye’nin Bosna Hersek’ten ithalatında da söz konusu. Bosna Hersek’in ihracatında Türkiye’nin payı 2000 yılında % 0,06 iken bu oran 2014 yılında %2,7’ye yükselmiş. Bosna Hersek’te ticari faaliyette bulunan ve T.C. Saraybosna Ticaret Müşavirliğine kayıtlı yaklaşık 70 civarında Türk şirketi bulunmakta. Bu şirketlerin bazılarına Saraybosna sokaklarında da rastlamak mümkün. Göze çarpan işletmeler arasında İstikbal, Doğtaş, Ziraat Bankası, Acıbadem Hastahanesi ve birçok Türk isimli sivil dernek, resmi kurum, restoran, butik, dükkan vs. bulunmakta.

Türkiye ve Osmanlı’yı Avrupa’da yaşamak

Avrupa’nın ortasında ki ‘’Küçük Türkiye’yi’’, daha doğrusu ‘’Küçük Osmanlı’yı’’ geride bırakarak havaalanına doğru yola çıktığımızda, savaştan kalan binalarda o mermi izlerini gördüğümde Türkiye’nin varlığına şükür ettim. Türkiye’miz Bosna’yı yanlız bırakmamış. İnsanımız ve devletimiz, neredeyse tamamen yerle bir olan o kente yeniden hayat vermiş. Her yeri yeniden inşa ederek eski haline kavuşturmuş. Bosna halkı belki de bu yüzden Türkiye’yi ve Türk insanını çok seviyor. Bosna-Hersek’i ve başkent Saraybosna’yı görmenizi çok isterim. Kuzey Almanya’dan uçakla sadece bir-bir buçuk saat, Güney Almanya’dan ise bir saat bile uzak olmayan bu Balkan incisini görmeniz ve yaşamanız, Türkiye’yi ve Osmanlı’yı Avrupa’da yaşamanız anlamına geliyor.

Beni etkileyen en önemli kare

Almanya’ya geri döndüğümde en çok aklımda kalan karenin veya olayın ne olduğunu düşündüm. Ferhadija Caddesinde bulunan modern bir kitapçıda gördüğüm manzara hala beni çok duygulandırıyor. Kitapçıda her çeşit kitap bulunuyordu. İçerideki kitap rafları normal olarak ve estetik anlamda hep aynı uzunluktaydı. Ancak bir rafta bu değişikti. O raf daha yüksekti. En üste ise yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim’in değişik edisyonları bulunuyordu. Bu manzara benim için Bosna seyahatının en anlamlı ve en manalı karesiydi.